Fris Springlevend! 75 jaar Fris Edam
In januari 1947 opende de fabriek van de N.V. Keramische Industrie Fris aan de Baandervesting in Edam. Door het vakmanschap van de medewerkers, de moderne en functionele ontwerpen van ontwerper Willem Hendrik de Vries en en de nadruk op kwaliteit werd Fris al snel toonaangevend in de productie van serviezen en vazen. Nu, 75 jaar later, is Fris nog steeds springlevend. Van 21 oktober 2021 tot en met 20 maart 2022 organiseert het Edams Museum de grote overzichtstentoonstelling Fris Springlevend! 75 jaar Fris Edam. Ook verschijnt het boek Fris Edam, Keramiek 1947-1969.
Fris Edam
Maak een begin – begin met Fris! Zo luidde het motto van de Fris aardewerkfabriek, waarmee de modern georiënteerde naoorlogse Nederlanders werden aangemoedigd om het gebruikskeramiek van de fabriek in Edam aan te schaffen. De collectie die Fris op de markt bracht viel direct op door functionaliteit, goede vorm en frisse kleuren. De N.V. Keramische Industrie Fris is van groot belang geweest voor de ontwikkeling van het Nederlandse gebruikskeramiek, als opmaat voor het wereldberoemde Dutch Design. De producten van Fris zijn opgenomen in de collecties van diverse nationale en internationale musea als het Centraal Museum in Utrecht, Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden, Van Eesterenmuseum in Amsterdam, Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam en Museum of Modern Art In New York.
Tentoonstelling
Dankzij een fenomenale schenking begin 2020 van de heer Wil Schagen beschikt het Edams Museum over een vrijwel complete collectie Fris-keramiek. Deze collectie wordt getoond op de eerste verdieping van het Stadhuis en in etalages van voormalige winkelpanden in Edam. De in Edam woonachtige interieurontwerpster en art-director Marijke Schipper verzorgt de vormgeving en inrichting van de tentoonstelling in samenwerking met leerlingen van scholengemeenschap De Triade en de vele vrijwilligers van het Edams Museum.
Boek en film
Het boek Fris Edam, Keramiek 1947-1969 van de Edamse uitgeverij LM Publishers brengt de volledige collectie in beeld en werpt een nieuw licht op de geschiedenis van Fris. Oud-medewerkers van Fris en hun kinderen vertellen het verhaal van Fris en we tonen nieuwe unieke foto’s en brochures uit het archief van Fris en uit privécollecties. Aan de hand van de bedrijfsfilm van Fris uit de jaren vijftig brengen we het ambachtelijke productieproces van Fris- keramiek opnieuw tot leven.
Meer informatie over 75 jaar Fris Edam, het boek en de tentoonstelling op: frisedam.nl
De geschiedenis van Fris Edam en een overzicht van de collectie van Fris zijn te vinden op zuiderzeecollectie.nl.
EuroArt/ Kunstmaand: Het Edams museum als decor voor kunstenaars; toen en nu
Euroart/ Kunstmaand: Het Edams museum als decor voor kunstenaars; toen en nu
Eind 19e-begin 20ste eeuw ontdekten kunstenaars uit binnen- en buitenland Volendam om er in de buitenlucht ‘en-plein-air’ te kunnen schilderen en Volendammers in hun typisch Volendammer dracht vast te leggen. Deze schilders logeerden veelal in Hotel Spaander of in Pension Frits Veldhuizen. Kunstenaars verkenden de omgeving en togen naar Edam, waar onder meer het in 1895 geopende Edams Museum werd bezocht. De benedenverdieping van dit museum was verbouwd tot modelzaal voor de Stads Teekenschool. ‘In het bijzonder behoudt de karakteristieken benedenwoning hare aantrekkelijkheid, vooral ook voor de dikwijls zoo hier als te Volendam verblijvende schilders’, schreef de eerste directeur van het Edams Museum, wethouder W.J. Tuyn. Onder zekere voorwaarden kon een kunstenaar, soms vergezeld door schildersmodellen, toegang worden
verleend.
Van 1906 tot en met 1911 heeft Nicolaas van der Waay (1855-1936), professor aan de Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam, het Edams Museum bezocht. Van der Waay voltooide in het Museum ‘studiën’ en trof er misschien in 1907 collega-kunstenaar Nico Jungman (1872-1935)
Nico Jungman (1872-1935) verbleef in 1897 voor het eerst in Hotel Spaander, waarna hij er in 1899, 1900, 1910, 1919 en 1927 logeerde. Jungman raakte bevriend met Edams kunstenaar W.O.J. Nieuwenkamp (1874-1950), die hij ook bezocht op diens atelierschip De Zwerver.
Van deze twee kunstenaars worden, speciaal voor EuroArt tijdens de kunstmaand, de volgende kunstwerken getoond:
Nicolaas van der Waay, Slecht Gehumeurd [bad tempered], ca. 1906-1911, olieverf op doek, 80,2 x 60,4 cm., Collection Mr. Dierdorp, Edam
Nico Jungman, Portrait of W.O.J. Nieuwenkamp, aquarel en gouache op papier, 47 x 31 cm., Collection W.O.J. Nieuwenkamp Foundation, On long term loan to Edam Museum
Een artikel over deze en andere kunstenaars die het Edams Museum gebruikten als decor voor hun tekeningen en
schilderijen is in het Edams Museum ter inzage beschikbaar en kan tegen een klein bedrag worden
gereproduceerd.
Kunstmaand: Artist in Residence Sanne Noordhof
Kunstmaand: Artist & Scholar in Residence
- Twee individuen
- Twee kunstwerken
- Eén kader
- Eén expositieplek
- Eindeloze inspiratie
In de Tuinkamer van het Edams Museum, locatie Coopmanshuys zal tijdens de kunstmaand het schilderij ‘Slecht gehumeurd’ door Nicolaas van der Waay worden getoond. Daarnaast wordt een vrouwen- en kinderkostuum van de Volendamse dracht getoond, en zal de tuin geopend zijn.
Het decor van het schilderij is de achtergevel van het museum. Men stapt op deze manier bijna in het schilderij; een ruim 100 jaar oud schilderij komt tot leven.
Deze combinatie, van schilderij, kleding en locatie zullen een inspiratiebron vormen voor de projecten ‘Artist in Residence’ en ‘Scholar in Residence’. De jonge kunstenares Sanne Noordhof, afgestudeerd aan de Willem de Koning academie en een leerling van het Don Bosco college te Volendam zullen zich gedurende een week onderdompelen in het museum. Het resultaat zal voor beide een kunstwerk zijn wat zal worden getoond in de tuin van het museum.
• Artist in Residence: Sanne Noordhof
Mijn artistieke pad: ‘Van iets niets maken’
Mijn praktijk onderzoekt de relatie die mensen hebben opgebouwd met de natuur. Het concept dat de toestand van de mens kan worden gelezen en bestudeerd door de manier waarop we ons tot dieren verhouden, is een fundamentele rode draad in mijn werk. Het dier is hier een hulpmiddel, een katalysator die je bij je emoties brengt. Met behulp van mijn conceptuele methode – Koesteren & killen – doe ik veldwerk om ergens niets van te maken en waarbij dit gevoel van afwezigheid aanwezigheid wordt. Ik streef ernaar dat de methode afwezigheden, terugtrekkingen en uittredingen zal onderzoeken. Mijn werk omvat een mix van performance, poëzie en video. Met behulp van deze samenvloeiing van disciplines experimenteer ik met vertelling, waarbij ik de aard en grenzen ervan bestudeer.
• Scholar in Residence
‘De Onthulling’ is een interdisciplinair kunsteducatieproject over Edam-Volendam als kunstenaarsgemeente, het ervaren van kunst en bezielde authenticiteit. Het workshopproject van beeldend kunstenaar Rob Cerneus Jr. en muzikant en tekstdichter Frank Bond is opgezet om leerlingen van het Don Bosco College in Volendam op verschillende manieren in aanraking te brengen met de culturele, kunstzinnige en historische relevantie van de gemeente.
In het traject worden 25 leerlingen door middel van de geschiedenis rond Kunstenaar, fotograaf, cineast en filosoof Adalbert Kohlsaat (1918-2005) geactiveerd om zich te verdiepen in het verleden. Gaandeweg kiezen zij in koppels een kunstwerk uit de Spaandercollectie of het schilderij ‘Slecht gehumeurd’ door Nicolaas van der Waaij in het Edams Museum, dat zij als inspiratie zullen gebruiken voor hun eigen werk. Onder begeleiding van Rob Cerneus en Frank Bond gaan de leerlingen beeldend aan de slag óf met woorden en muziek.